FUTBOL ve HİJYEN

 

FUTBOL ve HİJYEN

 

Hijyen kelimesi, eski Yunan’da sağlık tanrıçası olan ‘Hygeia’ nın adından gelmektedir. Hijyenin anlamı,

• Sağlık bilgisi

• Sağlık koruma

• Sağlığa zarar verecek ortamlardan korunmak için yapılacak uygulamalar

ve alınan temizlik önlemlerinin tümü

• Kişisel vücut hijyeni: Kişinin kendisinin yaptığı uygulamalar

• Medikal hijyen: Hastanelerde vb. yapılan uygulamalar

• Besin hijyeni: Gıdalar için yapılan uygulamalar

• Kişisel servis hijyeni: Kuaförlük vb. hizmetlerdeki uygulamalar

 

Kişisel Hijyen

 

Kişilerin kendi sağlığını korudukları ve devam ettirdikleri öz bakım uygulamalarıdır.

• El temizliği

• Vücut bakımı ve temizliği

• Ayak temizliği

• Kulak temizliği

• Saçların temizliği

• Ağız- diş bakımı

• Tuvalet alışkanlığı ve temizliği

 

Kişisel Hijyeni Etkileyen Faktörler

 

• Kültür

• Sosyal - ekonomik durum

• Aile

• Kişilik

• Hastalık

 

Hijyenik Uygulamaların Amaçları-1

• Vücut salgılarının, atıklarının ve geçici mikroorganizmaların vücuttan

uzaklaştırılması yoluyla temizliği sağlamak.

• Mikroorganizmaların bulaşmasını önlemek.

• Deri sağlığını sürdürmek ve geliştirmek.

• Bireyin rahatlamasını, dinlenmesini, gevşemesini ve kas gerilimini azaltmak.

• Vücuttaki kötü kokuları (ter kokusu) gidermek.

 

Hijyenik Uygulamaların Amaçları-2

• Bireyin genel görünümünü olumlu hale getirmek, kendine olan güvenini arttırmak.

• Mikroorganizmalar

• İnsan ve hayvanların dışkılarında

• Suda

• Havada

• Toprakta

• Hayvanlarda

• İyi yıkanmamış sebze ve meyvelerde

• İyi pişirilmemiş et ve balıklarda

• İyi yıkanmamış kaplarda

 

El Hijyeni

Mikroorganizmalar, en çok kirli eller ve kirli sularla bulaşır

• El Hijyeni

• El Hijyeni / Su ve sabunla el yıkama

• El Hijyeni / Su ve sabunla el yıkama

• El hijyeni / Alkol temelli el dezenfektanları

 

El hijyeni / Ne zaman?

• Yemek yemeden önce ve sonra

• Çiğ et, balık veya tavukla temas ettikten sonra

• Öksürüp-hapşırdıktan sonra

• Tuvalete girmeden önce ve sonra

• Hayvanları sevdikten sonra

 

Deri Hijyeni

• Sabun ve 37-38 derece suyla yapılan banyo kir ve salgıların temizlenmesini sağlar.

• Olabilirse her gün, değilse haftada 3, en az haftada 1 kez banyo yapılmalıdır.

• Sporcular, her maçtan sonra banyo yapmalıdır.

 

Ayak Hijyeni

• Ayaklar her gün yıkanmalıdır

•Yıkandıktan sonra, özellikle parmak aralarının iyice kurulanması gerekir.

Aksi halde nemli ortam mantar enfeksiyonlarının gelişmesine neden olur.

• Pamuk, sentetik olmayan çoraplar kullanılmalıdır

•Ayak sağlığı için uygun bir ayakkabı seçimi de önem taşır. Sıcak havalarda sandaletler tercih edilmelidir.

 

Tırnak Hijyeni

• Haftada bir kez el ve ayak tırnakları kesilmelidir.

o Eller tırnakları yuvarlak

            o Ayak tırnakları düz

• Tırnak uçlarının altında birçok mikrop kolayca yerleşip üreyebilir. Bu

nedenle, tırnak diplerinin temizliği çok önemlidir.

• Tırnak kesim ve bakımında kullanılan aletler kişiye özel olmalıdır.

 

Saç Hijyeni

• Saçların her gün, olası değilse günaşırı, en az haftada 2 kez yıkanması gerekir.

• Yağlı cildi olanların daha sık yıkaması gerekebilir.

• Taramak, fırçalamak, parmak uçları ile masaj yapmak kan basıncını hızlandırır ve saçları beslemiş olur.

 

Futbol Oyuncuları ve Hijyen

 

• Birçok eşyayı ve malzemeyi ortak kullanabilir; havlular, su şişeleri, sabun, küvet, ağırlık vb.

• Yurtlar, otel odaları gibi yerlerde kalarak ve oyun sırasında diğer kişilerle yakın temasta olurlar

• Sıklıkla derilerinde travmaya bağlı kesik ve sıyrıklar bulunur

• Derileri genellikle nemlidir ve her zaman temiz kalmaları güçtür.

• ÖZELLLİKLE DERİ İNFEKSİYONLARI OLMAK ÜZERE İNFEKSİYON RİSKİ YÜKSEKTİR. BU İNFEKSİYONLARIN ÇOĞUNLUĞU, İYİ HİJYEN UYGULAMALARI İLE ENGELLENEBİLİR.

• Futbol oynanan yerlerde su, sabun ve el dezenfektanı bol miktarda bulunmalıdır.

• Eller sıklıkla yıkanmalıdır.

• Her oyundan sonra duş yapılmalıdır.

•Duş yapılan küvetlerin uygun temizliği yapılmalıdır (örn. 1/10’luk çamaşır suyuyla)

• Duş yaparken kişiye özel terlikler kullanılmalıdır

• Başkalarına ait kan ve diğer vücut sıvıları ile temas edilmemeli, yerlere tükürülmemelidir

• Metisilin dirençli Staphylococcus aureus (MRSA) , genellikle hastane

infeksiyonlarına yol açan bir patojendir.

• Son yıllarda, özellikle ABD’de sporcular vb. gruplarda daha sık görülmek üzere, toplumdan edinilmiş MRSA infeksiyonları ile karşılaşılmaktadır.

 

Türkiye’de durum?

• Sporcularda, genellikle cilt ve yumuşak doku infeksiyonları (impetigo, folikulit, abse, sellülit vb) şeklinde görülmektedir.

• Kişiler arasında yakın temasla, eller aracılığı ile bulaşabilmektedir.

• 2007 yılında ABD’de bir futbol kampına katılan 51 oyuncunun 6’sında MRSA’a bağlı cilt ve yumuşak doku infeksiyonu belirlenmiş (% 11.8 atak hızı), 3’ünde insizyon ve drenaj gerekmiş. Kamp sırasında havlu paylaşanlarda risk 15 kat daha fazla belirlenmiş.

• Cilt yaralanmaları, yakın temas olasılığının fazla olduğu ortamlarda bulunma ve yetersiz hijyen nedeniyle, futbol oyuncularında daha önce de benzer salgınlar bildirilmiş.

 

Futbol Oyuncularında Cilt İnfeksiyonlarından Korunma

 

• Futbolcuların ve koçların, cilt ve yumuşak doku infeksiyonları konusunda daha iyi eğitilmesi, özellikle eğitim kamplarında uygun hijyen uygulamalarının sağlanması ile engellenebilir.

o Kamplarda, havlu servisi sağlanmalı ve havlular günlük olarak toplanıp yıkanmalıdır.

• Cilt yaralanmaları, kişinin kendisinin yanında, eğiticiler ve antrenörler tarafından da yakından izlenmelidir.

• Oyuncuların yaşam alanları ile ilgili düzenlemeler yapılarak, uzun süre yakın temas riski azaltılmalıdır.

• Standart futbol eğitim kamplarında, cilt ve yumuşak doku infeksiyonlarının tanınması, önlenmesi ve tedavisi ile ilgili de bilgiler verilebilir.

• Yaralarınıza iyi bakın:

o Kesik ve sıyrıklar her zaman temiz tutulmalı ve iyileşinceye kadar bandajlarla kapatılmalıdır.

o Diğer kişilerin yaraları veya bandajları ile temas edilmemelidir.

o Bandajları değiştirmeden önce ve sonra eller yıkanmalıdır.

• Cilt infeksiyonları atletlerde sık görülür ve birbirlerine bulaştırabilirler.

• Atletler cilt infeksiyonlarının belirti ve bulgularını bilmelidir: Kırmızı, ağrılı, şiş ve akıntılı lezyonlar.

• Kuşku duymaları halinde bunu mutlaka antrenöre veya takım doktoruna bildirmelidir.

• Kendi kendilerine tedavi uygulamamalıdır.

• Pitted keratoliz

o Genellikle ayak tabanlarında görülen, aşırı terleme, kötü koku ve

cilt soyulması ile birlikte olan bakteriyel hastalık. Etken

Dermatophilius, Micrococcus?

o Sporcularda sık görülür

o Korunmak için, ayakların nemli kalması önlenmelidir.

• Eritrazma

o Corynebacterium spp.’nin neden olduğu, genellikle parmak araların, bazen kasıklar vb gibi nemli bölgelerde görülen infeksiyondur.

o Kişiler arasında bulaşabilir.

o Duş alırken mutlaka kişisel terlikler giyilmelidir.

• İnfekte cilt lezyonu olan kişilerin oyuna dönmesi

o Son 48 saatte yeni lezyon olmamalı

o En az 48-72 saat antibiyotik kullanmış olmalı

o Akıntılı lezyonu olmamalı

 

 

Kaynak: Prof. Dr. S. Ş. Yavuz, Istanbul University, Istanbul Faculty of Medicine, Department of Infectious Diseases and Clinical Microbiology, Istanbul, Turkey.